เมื่อเครื่องบินสมเด็จพระนางเจ้าฯ “ถูกลอบยิง” เมืองไทยก็สิ้นเจ้านายพระราชวงศ์จักรีที่ทรงรักคนไทย และเมืองไทยยิ่งกว่าพระองค์เองไปอีกองค์หนึ่ง น้อยคนในยุคหนึ่งจะลืมเลือนข่าวร้ายที่สุดในชีวิตข่าวหนึ่ง นั่นคือ การสิ้นชีพิตักษัยของ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต จากถูกลอบยิงขณะทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจครั้งสำคัญบนเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่ง โดยผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต มีพระนามเดิมเมื่อแรกประสูติว่า หม่อมเจ้าวิภาวดี รัชนี เป็นพระธิดาใน พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ประสูติแต่ หม่อมเจ้าพรพิมลพรรณ รัชนี (พระนามเดิม: หม่อมเจ้าพิมลพรรณ วรวรรณ) มีพระอนุชาร่วมพระบิดามารดาเดียวกันคือ หม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี
หม่อมเจ้าวิภาวดี รังสิต เสกสมรสกับ หม่อมเจ้าปิยะรังสิต รังสิต พระโอรสใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2489 โดยทรงเป็นคู่สมรสคู่เดียวที่ได้รับพระราชทานน้ำพระมหาสังข์จาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล
พระกรณียกิจที่สำคัญของ หม่อมเจ้าหญิงวิภาวดี รังสิต คือการได้เข้ารับราชการสนองพระเดชพระคุณโดยเสด็จเยื่ยมราษฎรในจังหวัดต่างๆ ทั่วราชอาณาจักร ตั้งแต่ พ.ศ. 2500 และพระกรณียกิจที่เสด็จแทนพระองค์ไปทรงเยี่ยม ทหาร ตำรวจ พลเรือน ตั้งแต่ พ.ศ. 2510 เป็นต้นมา
แต่แล้ว วันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2520 ขณะเสด็จไปรับตำรวจตระเวนชายแดนที่บาดเจ็บจากการเหยียบกับระเบิด ที่ ตำบลบ้านส้อง อำเภอเวียงสระ จังหวัดสุราษฎร์ธานี ผู้ก่อการร้ายได้ระดมยิงมาที่เฮลิคอปเตอร์ที่ประทับหม่อมเจ้าหญิงวิภาวดี รังสิต ทรงถูกยิงถึงแก่พระชนม์
ข้อมูลระบุตรงกันว่า ก่อนการสิ้นพระชนม์ พระองค์ยังมีพระสติสัมปชัญญะดี ทรงเป็นห่วงตำรวจตระเวนชายแดนอยู่ตลอด โดยมีรับสั่งว่า “ตชด.เป็นอย่างไรบ้าง เอาออกมาได้หรือยัง ให้รีบไปส่งโรงพยาบาล อย่าให้พวกมันรู้ว่าฉันถูกยิง มันจะเหิมเกริม” และ “ฉันไม่เป็นไรแล้ว ตชด.มาหรือยัง ให้รีบไปส่งโรงพยาบาลด่วน”
ผู้เห็นเหตุการณ์ยังเล่าอีกว่า พระองค์ตรัสขอให้พระมหาวีระ และครูบาธรรมชัยกราบถวายบังคมลาพระเจ้าอยู่หัวแทน ทรง “ขอนิพพาน” และตรัสเป็นประโยคสุดท้ายว่า “ทรงเห็นนิพพานแล้ว พระนิพพานที่พระองค์เห็นนั้น สวยงดงาม” และ “แจ่มใสเหลือเกิน” ต่อมา วันที่ 4 เมษายน 2520 มีพระบรมราชโองการสถาปนา หม่อมเจ้าหญิงวิภาวดี รังสิต เป็น “พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต” และได้นำพระนาม “วิภาวดีรังสิต” มาใช้เป็นชื่อถนนตามพระนามดังกล่าว (เดิมชื่อ: ถนนซูเปอร์ไฮเวย์)
นอกจากนี้ พระองค์ยังเป็นที่รักยิ่งของชาวอำเภอพระแสง จังหวัดสุราษฏร์ธานี เนื่องด้วยพระองค์เป็นผู้นำความเจริญต่างๆ ไปสู่พื้นที่จนได้รับฉายาว่า “เจ้าแม่พระแสง” และพระองค์ยังได้ประทานชื่อตำบลบางสวรรค์ ซึ่งเป็นตำบลหนึ่งในอำเภอพระแสง นับว่า ทรงปฏิบัติภารกิจที่ได้รับมอบหมายด้วยความกล้าหาญ เด็ดเดี่ยว ไม่หวาดเกรงความยากลำบาก แม้จะต้องสิ้นลมหายใจเพื่อชาติก็ตาม
ขอบคุณที่มา หนังสือ วิภาวดีรังสิต อนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวิภาวดีรังสิต ม.จ.ก. ป.ช. ท.จ.ว / wikipedia